Мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «Бұйратау» Біріккен Ұлттар Ұйымының Жаһандық экологиялық қор (БҰҰДБ/ҒЭҚ) бағдарламасы«Далалық экожүйелерді сақтау мен тұрақты басқару» жобаның қолдауымен, «2011-2014 жылдарға арналған Жасыл Даму» салалық бағдарламасы жүзеге асыру аясында 2011 жылдың 11 наурыз ҚР АШМ Орман және аңшылық шаруашылығы комитетімен құрылды.

«Бұйратау» ұлттық паркі (қазақшадан – «Кудрявые горы») орманды дала экожүйелерінің (қайың тоғайлары, қандыағаш) бірлесе отырып аумағында бірегейлігі әкеледі, қоңыржай құрғақ және құрғақ дала зона арасындағы өтпелі аймағында орналасқан.

Ұлттық табиғи паркінің аумағы Республикалық маңызы табиғат қорғау және ғылыми мекеме мәртебесімен бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, екінші санатына жатады, ерекше экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылығы бар Мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілер, биологиялық және ландшафттық әртүрлілікті сақтау, табиғат қорғау, экологиялық білім беру, ғылымдық, туристтік және рекреациялық мақсаттарда бірегей табиғи кешендерді пайдалану үшін арналған.

ЕҚТА-дың объектілері болып табылады: орман, геологиялық, гидрологиялық, геоморфологиялық, зоологиялық және ботаникалық объектілер.

«Бұйратау» паркі құрамына республикалық маңызы мемлекеттік табиғи қорықтардың Белодымовский және Ерейментау аумақтарының, жергілікті маңызы аттас аймақтық табиғи паркі кірді.

Парк Теміртау мен Ерейментау орман шаруашылығының мекемесі мемлекеттік орман қорының және босалқы жерінде құрылған, және Ақмола облысы Ерейментау ауданы мен Қарағанды облысы Осакаров ауданы аумағында орналасқан, ол екі тармақтан тұрады – «Ерейментау» (60 814 га) және «Белодымовский» (28 154 га). Ұлттық паркінің жалпы ауданы 88 968 га. 88 064 га аумағы паркінің айналасында қорғау аймағы құрылған. Орталық кеңсесі Қарағанды облысы Молодежный кентінде орналасқан.

«Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің аумағы орташа құрғақ және құрғақ дала қосалқы аймақтар арасындағы өтетін жер телімінде, дала аймағы ішінде болып табылады. Қазақстанның физикалық-географиялық аудандастыру айтуынша «Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің аумағы елдің Орталық-Қазақстан ұсақ шоқылығы бөлігі,аудандағы Қарағанды-Шыңғыстауқұрғақ дала ойпаттары мен ұсақ шоқылығы, аймағы Ерейментау-Қарқаралы таулы – ұсақ-шоқылық, орташа-құрғақ, биік белдеумен құрғақ далаға кіреді.

«Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің жер бедерінің негізгі түрлері төмен таулар (төбелі), жоғары (жотасы) ұсақ шоқылықтар, төмен (төбелі және адырлы-бөктерлі), сондай-ақ тауаралық пен төбеаралықтар жазықтардың әртүрлі түрлері – көлбеу, толқынды, кедір-бұдырлы, жалпақ болып табылады. Бедерінің тән элементтері уақытша су ағысының алқаптар, кішкентай өзендердің өзен аңғары және көл қазан шұңқыры болып табылады.

«Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің аумағы Азия құрлығының орталығында орналасқан, сондықтан күрт континенталды түрі климаты болады. Олардың жазғы өте зормен атмосфералық жауын-шашынның мөлшері жеткіліксіз және тұрақсыз жылдар бойынша және жыл бойы айтарлықтай желден қызметі, жоғары жазғы және төмен қысқы температуралар, арктика, қалыпты және оңтүстік ендіктерден ауа массаларының әсері көктем-жаз кезеңнің құрғақшылықты қамтамасыз етеді.

«Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің телімдерге бекітулі шұңқырдың үлкен саны бүтіндей өзгешелігі бар, негізінен (Ажбай мен Бозайғыр к.) тұзды көлдермен. Көлдің тереңдігі үлкен емес және орта есеппен 1-1,5 м аспайды, минералдау айтарлықтай. Көлдер су жануарлар суару үшін ғана жарамды. Су жетістіруінің басты және ең сенімді көзі жер асты сулары болып табылады, тұщы сулардың артезиандық бассейндар карбонды мен мезозой ойпатыларды қалыптастырады, сондай- ақ әлсіз минералдануымен жарықшақты мен жарықшақты қабаттағы суы, бірақ көздерінің аз шығымдармен. Таудың ішінде көктемгі қар еріген кезде пайда, уақыт суағарымен шағын аңғар мен апандардың тығыз желі дамыған. Шағын өзендерде (Қарабұлақ ө.) тұрақты суағар асырылады. Сонымен бірге жыл сайын ағысының 70-90% көктемде жарты – екі жарым апта ішінде өткізіледі, содан кейін олар өте суы аз болып қалады немесе толығымен кебеді. Кварциттарда жарықшақты суы кең таратылған. Жер асты су арынсыз және 1,1-17 м. тереңдіктерде аста көлбей жатады. Аңғар баурайын етегінде, 0,1- 4 с/л дейін дебитпен бұлақтардың шығу жыра-сай бойынша байқалайды. Сапасы бойынша суы тұщы болады. Тұтас алғанда аймақтың сумен қамтамасыз етуы жақсы.

Топырақ-географиялық аудандастыруға сәйкес  зоналық қара қоныр топырқтардың басымдылығымен орташа-құрғақ дала зона ішінде парктің аумағы орналасқан. Ол топырақтың қиыстыру және топырақ жамылғысының күрделі құрылымымен ерекшеленеді.

Парктің экожүйесін сирек және бірегейлігі келесі белгілерімен сипатталады:

• ескіден қалған жұрнақтарын болуы;
• эндемизмнің орта дәрежесі;
• түрлердіңүйлестіру,фауна мен флораның әртүрлі экожүйелерді, олардың әртүрлілігіні білдіретін.

«Бұйратау» МҰТП құру дейін, аймақтық табиғи паркінің базасында, сондай-ақ, «Бұйратау» аты бар да, 2001 жылда ұлттық паркінің аймақтағы өкілдікте, жабайы табиғатта олардың кейінгі қайта жерсіндіру мақсатпен бұғы (марал) ұстау және өсіру үшін торлы орын салынды, онда олар соңғы тарихи өткен өмір сүрген.

Кең торлы орын (400 га), жануарларға жылдың ең дені табиғи жемімен азықтану мүмкіндік беретін, белгіленген нормалар мен азық мөлшері бойынша қысқы азықтандыру, тиісті санитарлық және ветеринарлық қадағалау,  асыл тұқымды табын мекендеуге жақсы жағдай жасалған.

«Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің күн сайынғы жұмыс, белгіленген тәртіппен бекітілген жұмыс жоспарына сәйкес, табиғат қорының қорғау, биологиялық табиғи аумақтардың әлеуетін және түрлері биологиялық арттыруға, биотехникалық іс-шараларды өткізу, ғылыми-зерттеу және экологиялық білім беру қызметі, қайта қалпына келтіру және экологиялық туризмді дамыту болып табылады.

сайт http://gnpp-buiratau.kz/kk

Facebook: https://web.facebook.com/groups/buiratau/?_rdc=1&_rdr

Instagram: https://www.instagram.com/buiratau/